Hayat Kalitesi ve Atopik Dermatit Hayat Kalitenizi Yükseltin
Kuru ve kaşıntılı cilt semptomlarıyla kendisini gösteren alerjik egzamanın diğer bir deyişle atopik dermatitin kişinin yaşam kalitesi üzerinde büyük bir etkisi vardır. Peki birçok haber kaynağından duyduğumuz ve hastalıklarla ilişkilendirilen yaşam kalitesi nedir? Bu yazıda sizin için atopik dermatit ve yaşam kalitesi ilişkisi açıklanmıştır. Keyifli okumalar dileriz.
Sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi nedir?
Genel olarak, yaşam kalitesi (QoL veya QOL), bir bireyin günlük yaşamının refahı olarak adlandırılır. Sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi ise bireyin refahının bir hastalık, engellilik veya bozukluktan zaman içinde nasıl etkilenebileceğinin bir değerlendirmesidir.[1] Kronik hastalıklardaki yaşam kalitesi ölçümü her zaman hastalar üzerinde yapılmaz. Özellikle pediatrik hastalıklarda çocuğun genel sağlığı, bir bakım veren olarak ailenin de yaşam kalitesini önemli ölçüde etkiler.
Cilt hastalıklarında yaşam kalitesi
Yaşam kalitesi ölçümü özellikle dermatoloji genelinde hastalığı ve tedavi etkinliğini izlemek açısından yararlı bir ölçüttür. Yaşam kalitesi: "o anki duruma göre", "uzun vadede" ve "aile" üzerinde olmak üzere üç boyutta incelenebilir.[2]
Atopik dermatitte yaşam kalitesi
Atopik dermatitli çocuklar ve aileleri yukarıda bahsedilen her üç boyutta da yaşam kalitesinde düşme yaşayabilirler. Örneğin; atopik dermatitin akut alevlenmelerinde çocuklar oyun oynarken, beslenirken ya da kıyafetlerini değiştirirken zorlanabilirler. Ayrıca büyürken, negatif yorumlar sebebiyle ve birkaç yanlış anlamayı açıklamak zorunda kaldıkları için farklı olma duygusu geliştirebilir ve sonunda izolasyon hissine kapılabilirler. Yapılan çalışmalar atopik dermatitin okul başarısını etkilemediğini gösterse de egzama kişilerin ilerleyen dönemde kariyer seçimlerini etkileyebilir.[2]
Bunların yanı sıra atopik dermatitin aile üzerindeki etkisi deçok daha ayrıntılı ele alınması gereken bir konudur. Atopik dermatit hem ebeveylerin hem de ailedeki diğer kardeşlerin yaşam kalitesini etkileyebilir.[2]
Atopik dermatitin ebeveynlerin yaşam kalitesi üzerindeki etkisi
Atopik dermatit kronik bir hastalıktır. Bu nedenle semptomlar sürekli dikkat gerektirir. Bu nedenle atopik dermatit tedavisi, çeşitli topikal ve sistemik önlemlerin yanı sıra düzenli olarak nemlendirici kullanımını içerir.[2]
Ebeveynler, daha geniş ailenin, üzerlerindeki mevcut yükü artırması nedeniyle daha fazla çocuk sahibi olmamayı seçebilir. Tedavi uygulaması ve fazladan ev işi için zaman ayırmak, ebeveynlerin iş sorumluluklarını da doğrudan etkiler ve bu nedenle mali sonuçları vardır. Çocukların yaşadığı semptomlar, örneğin uyku bozukluğu, huzursuzluk, psikolojik gerginlik ve utanç, ebeveynler tarafından dolaylı olarak deneyimlenebilir.[2]
Ebeveynler, çocukların sevmediği kremleri sürmek zorunda kaldıklarını ve çoğu zaman kremi sürmek için zorlamaya ihtiyaç duyduklarını söylerler. Bu noktada kültürel konular, ebeveynlerin etkilenen çocuklarına yönelik tutumlarında önemli bir rol oynayabilir. Anneler, hamilelik sırasında yanlış bir şey yaptıklarını düşünüp hastalık için kendilerini suçlayabilirler. Ayrıca atopik dermatitli çocuğa odaklandıkları ve diğer çocukları ihmal ettiklerini düşündükleri için suçluluk duygusu geliştirebilirler.[2]
Uyku kaybı, atopik egzamalı çocukların ebeveynlerinde bilinen bir başka sorundur. Bütün bu durumların birleşimi zaman zaman ebeveynlerde tükenmişlik hissi yaratabilir.[2] Bunun haricinde bazen atopik dermatitli çocukla ilgilenmek olumlu sonuçlar da doğurabilir.
Ebeveynler, çocuklarını tedavi etmek ve denetlemek için harcadıkları fazladan zaman yoluyla çocuklarıyla daha güçlü bir bağ kurabilirler. Egzamalı çocukların bakımı ve tedavisi için gereken uygulamalar ten temasını artırdığı için derin bir duygusal yakınlık oluşur. Ebeveynler ayrıca atopik dermatit hastalığını öğrendikçe ve diğer ebeveynleri bu durum hakkında bilgilendirdikçe kendilerini bilgili ve güçlü hissedebilirler.[2]
Atopik dermatitin kardeşler üzerindeki etkisi
Kronik hastalığı olan çocukların kardeşleri genellikle yaşıtlarıyla aynı yaşam kalitesine sahip olabilir, ancak kardeşlerin de artan sıkıntı düzeylerine sahip olabileceği öne sürülen başka bir iddiadır. Ailedeki bir çocuğun kronik bir rahatsızlığı olduğunda ebeveyn çocuk ilişkisi ve kardeş bağı da etkilenebilir. Aile üyelerinin uyku yoksunluğu ile birleşen bu olumsuz etkileşimler, hastaları ve bakıcılarını bitkin, stresli ve depresif hissetmelerine neden olabilir. Bu nedenle, atopik dermatitten etkilenen hastaların kardeşleri üzerinde bir takım negatif yansımalar olabilir.[2]
Atopik egzamada uygulanan tedavi uzun soluklu olsa da bireylerin hayat kalitesi üzerinde ölçülebilen sonuçlara sahiptir. Ayrıca atopik egzama çoğu çocukta geçicidir. Kendinizin ve çocuğunuzun atopik egzama alevlenmelerini engelleyerek hayat kalitenizi yükseltebilirsiniz. Bu durumun çoğunlukla geçici olduğunu bilerek moralinizi yüksek tutun ve sizinle aynı durumu yaşayan ebeveynlerin olduğunu unutmayın.
Sağlıklı günler dileriz.
Kaynakça:
1) Why is QoL important? CDC. Erişim Adresi: https://www.cdc.gov/hrqol/concept.htm Erişim Tarihi: 05.10.2020
2) Ali F et al. Counting the Burden: Atopic Dermatitis and Health-related Quality of Life Acta Derm Venereol 2020; 100: adv00161
