Çocuklarda Atopik Dermatit ve Aile Yaşam Üzerindeki Etkisi

Atopik dermatit hem yetişkinlerde hem de çocuklarda yaşam kalitesini düşüren bir rahatsızlıktır. Atopik dermatite sahip çocukların çoğu cildin hasarlanmış olması, kaşıntı ve kuruluk gibi spesifik belirtilerle başa çıkmakta zorlanır. Peki, çocuklarda görülen atopik dermatit nedir, aile bireylerine düşen görevler nelerdir? Bu soruların yanıtlarını hep birlikte inceleyelim.

Çocuklarda Atopik Dermatit

Atopik dermatit, son 30 yılda sanayileşmiş ülkelerde görülme sıklığı nerdeyse 2-3 kat artan bir hastalıktır. Atopik hastalıklardaki bu genel artış, yaşamın erken dönemlerinde mikroorganizmalarla temasın az olması ile özetlenebilir. Ayrıca çocukluk döneminde en sık karşılaşılan kronik, inflamatuar (yangısal süreci olan) cilt hastalığıdır.

Çocukluk döneminde %10-20, yetişkinlerde ise %1-3 arasında görülür. Tüm atopik dermatit vakalarının %45’inin yaşamın ilk altı ayında, %60’ının ilk yılında, %85’inin ise beş yaşından önce belirtileri gösterdiği bilinir. Erken başlangıçlı atopik dermatitte solunum alerjileri sık görülebileceğinden, rahatsızlığın atopik dermatit ile başlayıp astım ve alerjik rinit ile devam edebileceği de çalışmalara konu olmuştur.^[1]

Atopik dermatit çocuklarda genel olarak %70-84 oranında hafif bulgularla seyreder2. En önemli belirtisi olan kaşıntı, yaşam kalitesini bozabilir. Çünkü kaşıma eylemi, dermatitli bölgeyi büyütebilir ve kaşıntı daha da artar1. Bu döngünün kırılabilmesi ve kaşıntının giderilmesine destek olmak için nemlendiriciler ve kaşıntının azaltılmasına destek sağlayan, çocukların kullanımına uygun kremler kullanılabilir.^[3]

Çocuklarda görülen atopik dermatit tedavisi incelendiğinde hem hasta çocuğun hem de yakınlarının bu konuda bilgilendirilmesi, alerjenlerin saptanması ve kaçınılması, kaşıntı-kaşıma döngüsünün kırılmaya çalışılması ve bir profesyonel yardım alınması çok önemli. Özellikle, yaşam kalitesini iyileştirmek amaçlı ebeveynlere ve çocuklara verilen kısa süreli eğitim programlarından yararlanılabilir.^[1]

Ebeveynler neler yapabilir?

Atopik dermatiti olan çocuğa sahip olan bireylerin öncelikle çocukların cildinin kuruması ve kaşınmasını önlemeleri önerilir. Bunun dışında ise alevlenmelere sebep olan tetikleyicilerden uzak durmak oldukça önemlidir. Alınabilecek diğer önlemleri şu şekilde sıralayabiliriz.^[4]

Çocuklar mutlaka ılık su ile duş almalı ve duş süresi kısa tutulmalıdır. Duş sırasında tahriş etmeyen, kokusuz temizleyicileri tercih etmeniz ve duştan sonra çocuğunuzu hafifçe kuruladıktan sonra nemlendirici sürmeniz önerilir.
Çocuklarınız için tercih edeceğiniz kıyafetler de hassas konulardan biridir. Yün, polyester, sert kumaşlı kıyafetlerden uzak durmalı, pamuklu ve nefes alan giysileri tercih etmelisiniz.
Çizilme ve soyulmaya bağlı ciltteki tahribatın artmasını önlemek için çocukların tırnaklarını kısa tutmanızda fayda var.
Dermatitli bölgede kaşınma özellikle geceleri artıyorsa rahat giysiler giymelerini ve mümkünse ince eldiven takmasını sağlayabilirsiniz.
Dermatit belirtilerini alevlendiren en önemli etkenlerden biri sıcaktır. Çocuğunuzun aşırı ısınmasına sebep olabilecek ortam ve kıyafetlerden uzak durmanız tavsiye edilir.
Alerjik dermatit durumu var ise evdeki olası alerjenler olan evcil hayvan tüyü, tütün, toz akarlarından uzak durmalarını sağlayabilirsiniz. Bunun için yatak, yorgan ve battaniyelerinizi sık sık yıkayıp, odasını havalandırmaya özen göstermelisiniz.
Stres dermatiti alevlendiren en önemli etkenlerden biridir. Çocuklarda sebebi bilinmeyen ya da ebeveynlerin gözünden kaçabilen stres durumları olabilir. Bu nedenle, çocuğunuzla stresle başa çıkma yolları olan egzersiz yapma, derin nefes alma gibi aktiviteleri yapabileceğiniz gibi stres yönetimine başvurabilir, ve hala problem yaşıyorsanız bir profesyonelden yardım alabilirsiniz.

Egzaması olan çocuklar ve gençlerin diğer cilt enfeksiyonlarına da yatkın olduğu bilinir. Bu nedenle etkilenen bölgelerde ve çevresinde kızarıklık ve sıcaklık artışı, iltihaplanma, ciltte uçuk oluşması, ateşin yükselmesi gibi bir surum fark ederseniz bir profesyonele başvurmalısınız.

REFERANSLAR

1) Giniş T. Çocuklarda atopik dermatit. Çocuk Dergisi 9(2):62-67, 2009.
2) Uysal P.ve Uzuner N. Çocuklarda atopik dermatit tanısı nasıl konur? İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hast. Dergisi 2013; 3(1):1-11
3) Stetler H. et al. A new topical panthenol-containing emollient for maintenance treatment of childhood atopic dermatitis: Results from a multicenter prospective study. J of Dermatolog Treat. 2017; May 24: 1-6
4) Egzama (Atopik Dermatit). Alıntılanma tarihi: 12.11.2020
https://kidshealth.org/en/parents/eczema-atopic-dermatitis.html#:~:text=Help%20prevent%20or%20treat%20eczema,putting%20on%20cream%20or%20ointment.